Czym charakteryzuje się spektrum autyzmu? Jak rozpoznać zaburzenia ze spektrum autyzmu u dzieci? Czy tylko jeden objaw może nas przekonać do tego, że nasze dziecko ma spektrum autyzmu?
Przygotowaliśmy dla was kilka istotnych informacji (z punktu widzenia codziennej obserwacji dziecka przez opiekuna), które mogą zwrócić Waszą uwagę na funkcjonowanie dziecka. Rodzicu, jeśli jest coś co po lekturze poniższych wskazówek Cię niepokoi w rozwoju Twojego dziecka to koniecznie zgłoś się do specjalisty, ponieważ będzie on w stanie dokładnie zbadać twoje dziecko i postawić adekwatną diagnozę lub rozwiać Twój niepokój.
Definicja spektrum autyzmu według WHO (1992) mówi , że Autyzm dziecięcy to całościowe zaburzenie rozwoju charakteryzujące się nieprawidłowościami w rozwoju w co najmniej jednej z poniższych sfer: interakcjach społecznych, komunikacji oraz zabawie (obejmującej ograniczony, powtarzający się repertuar zachowań i zainteresowań). Nieprawidłowości są wyraźnie widoczne już przed 3 rokiem życia.
Drogi rodzicu, czy wiesz jakie objawy w rozwoju twojego dziecka mogą Cię niepokoić ?
Okres niemowlęcy
• Do 7 miesiąca życia dziecko uczy się reagowania na swoje imię
• Gaworzenie nie wystąpi u dzieci z autyzmem
Dziecko w 8 miesiącu życia
- Nie reaguje na swoje imię
- Nie nawiązuje/ nie utrzymuje kontaktu wzrokowego
- Nie uczestniczy w zabawach społecznych typu „akuku”
- Nie gaworzy komunikacyjnie
- Nie naśladuje (np.: cmokania, klaśnięcia)
- Nie odpowiada uśmiechem na uśmiech
Dziecko w 12 miesiącu życia
- nie wskazuje palcem wskazującym z podniesieniem wzroku na inną osobę
- inicjowanie wspólnego pola uwagi
- nie reaguje na swoje imię
- nie nawiązuje / nie utrzymuje kontaktu wzrokowego
- nie używa prostych gestów, np.: papa, brawo
- nie nawiązuje wspólnego pola uwagi
- nie naśladuje prostych czynności
- nie odpowiada uśmiechem na uśmiech
- nie odpowiada pojedynczych słów
Dziecko w 18 miesiącu życia
- nie używa prostych słów, nie wykonuje poleceń
- nie używa gestów, nie naśladuje
- nie reaguje na imię
- nie wskazuje palcem z przeniesieniem wzroku na inną osobę
- brak zabawy funkcjonalnej (np.: karmienia misia)
- nie nawiązuje/ nie utrzymuje kontaktu wzrokowego
- nie nawiązuje wspólnego pola uwagi
- nie odpowiada uśmiechem
Poza nieprawidłowościami z poprzednich okresów dziecko w 24 miesiącu życia
- nie używa wielu różnych gestów deskryptywnych (opisuje rzeczywistość)
- nie komunikuje się społecznie (tylko po to, żeby coś dostać)
- nie naśladuje dorosłych w codziennych czynnościach
- brak zabawy symbolicznej
- nie łączy wyrazów w wypowiedzi dwuwyrazowe/ zdania
Jeśli obserwujesz niektóre z powyżej wymienionych zachowań lub brak tych, które powinieneś już zauważyć – nie czekaj, zgłoś się do specjalisty.
Bibliografia:
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM-5. Washington.
World Health Organization. (1992). International classification of diseases: Diagnostic criteria for research (10th edition). Geneva, Switzerland.
Autorka: Weronika Trzeciak – logopeda, pedagog specjalny